Vartan Mahokian was born on May 31, 1869, in the maritime city of Trebizond.
The family of Vartan Mahokian was known in Trebizond for its wide interests and its peculiar attitude towards education. His father, Aristakes Mahokian was a merchant and a most cultivated man. He had two daughters and four sons and every one of them was being instructed.
In 1875 Vartan Mahokian entered the local Armenian school, which had been founded in 1840. He spent his young years in civilized surroundings, being brought up according both to the norms of European education and national spirit.
The curriculum of the school included also a course of painting and Vartan never stopped drawing.
In 1882, Aristakes sent the thirteen years old Vartan and his elder brother Chrishtopher to study in the newly opened school of Karin.
During his years at the Sanassarian School Mahokian came to the firm conviction that he would become a painter. His vocation was obvious to everybody. His drawings were admired by his teachers and fellow students, especially fine seascapes, made by Indian ink and quill.
However, Vartan Mahokian was not only a painter. Documents about him mention his being a good- tasted musician. But it is known for certain that in his years in Sanassarian School he learned music and got skilled in it. Mahokian studied violin for almost five years and mastered it.
Contemporaries gave evidence that in a relatively short time Mahokian learned to play with such a profound comprehension and good taste that his pedagogues were in doubt whether he must choose the profession of painter or of musician.
Five years of studying in Sanassarian School developed Mahokian into devoted patriot. In 1887 Vardan went back to Trabizond and spent several years there.
In 1891 Mahokian, who was then 22 years old, left for Germany and entered there the Landscape Department of the Berlin Academy of Fine Arts. There he studied for three years under the guidance of Professor Yevgueni Brakht and Hans Frederic Gade, a Norwegian marine painter.
In 1894 Vartan Mahokian graduated with honors from the Berlin Academy of Fine Arts and Professor Hans Frederic Gade presented him one of his studies as a souvenir.
The fame he already had in the Berlin milieu, as well as the warm attitude of the Academy professors and students were good reasons for the young painter to stay in Berlin.
Mahokian was also preparing to participate in annual 1895 Berlin Exhibition, which was organized under the immediate patronage of the Imperial Chancellery. Mahokian’s works were accepted unconditionally.
Mahokian some material advantages, too, as he indended to go to a trip to Russia, the Crimea and his native town of Trabizond.
Both in personal and professional aspects this trip changed the destiny of the young painter and, very impresssed by the Russian nature, he created a series of masterpieces.
After Theodosia, Mahokian went to his native town. On his way he realized his old dream to meet Hovhannes Ayvazovski.
In 1900 a big exhibition was organized in Berlin and Mahokian showed there some of his paintings done during his journeys, notably Monastery in Trebizond, The Island of Bornholm, Sunset on the Black Sea, Winter in Caucasus and some others.
In general, the 1900-s were years of great activity for the young Mahokian. He had exhibitions in Berlin and the local Art Club of Cairo, which were praised by the art loving public.
At the beginning of the 1900-s Mahokian participated, besides Cairo, to several exhibitions in Germany, France and Italy.
In 1904 an interesting event happened in Mahokian’s life: he became an active member of the Artists Union of Berlin. Being one of the twelve members of this Council was the evidence of his talent recognition. The honorary chairman of the Council was the emperor Wilhelm II, a willful and austere person, who however admired the art of the young and talented Armenian painter.
On May 15, 1907, in Berlin Mahokian participated with twelve works in the exhibition called “German Army, Navy and Foreign Colonies”. The members of the imperial family, State ministers and other high level figures attended that prestigious manifestation. Works presented by Mahokian were mainly seascapes. Visitors paid special attention to the picture Tempest near Sebastopol.
He was elected member of the commission selecting paintings for the big annual exhibition of Berlin.
These recognition and fame allowed the painter to open a painting teaching studio in a large and sumptuous atelier in Berlin, even two of them, which were frequented by young German talented painters.
Mahokian’s subject of interest is the nature; he is the singer of the nature. The human being, as factor and important component, is mainly absent of his paintings or seen very rarely, in the second role and imperceptible, as a detail completing the natur image. There are essential differences in the organization of the picture surface, the entity of light system and especialy in the peculiarities of color and plastic treatment of things and figures.
We are deeply convinced that Vartan Mahokian used also symbolist images to reveal fully his thoughts, his emotions and his artistic credo, but working on them and making them correspondent to his personal notions.
Mahokian accepted the eternal idea of symbolism. It’s not accidental that daily details and even mortal human beings are absent from his paintings.This mentality can explain the meditative sense of mystics, allegories, love, death, sufferings, expectance and destiny in Mahokian’s art. That can help us to understand the impression of hidden mystery and eternity, which lies under the superficial simplicity of seemingly plain landscapes.
From 1914 to 1918 were years full of tragic events for the Armenian people. Very little is known about Mahokian’s life and activities during these four years.
Under the tragic impression of the genocide with its innumerable victims, as well as his own realtives’ death, in 1915-1917 Mahokian composed as a protestation an ample symponic tableau entitled The Sobbing of Armenia. For the first time it was performed on january 13, 1918, in Monte Carlo. Later this impressive work by Mahokian was played on the musical stages of many famous European cities.
Vartan Mahokian left Germany to go first London and later to settle forever in Nice (France). Leaving the active cultural life of Paris, London and Berlin, he chose for himself a calm and quiet place.
And the same year, in 1918, he presented there the first exhibition of his works, which was marked, among others, by the famous French art critic Camille Mauclair.
V. Mahokian’s participation in the Paris Salon of 1921 was of great importance for his artistic career. He presented two works: Storm in Le Cattégat and Russian Steppes, which were widely commented in the French press.The Storm in Le Cattégat was purchased in 1924 by the Museum of Fine Arts of Nice.
Besides the mentioned exhibition, Mahokian donated a pictur in favor of the victims of a water flood accurred in the southwestern provinces of France. It was sold by auction for 7000 francs.
In 1922 Vartan Mahokian participated for the second time in the Paris Salon and exhibited only one picture called Wave. The next year he showed Monaco at the Salon-1923.
Mahokian participated for the last time in the Paris Salon in 1927 nd presented a variation of the theme Wave.
Mahokian had to prove to Paris that he wasn’t an ordinary painter. This great aim was fulfilled in 1925. The personal exhibition of Mahokian was opened in the Gallery Allard. 91 works were presented, among which, besides marines, there were landscape, especially winter landscapes.
Mahokian was worth praising by Parisians. After the exhibition, the French Govermment gave him the highest award, the “Croix de la Légion d’Honneur” as praise of his art and for his contribution to French cuiture.
In general, the 1920-s and the beginning of the 1930-s were years of frequent exhibitions of Mahokian’s works. He participated in the “World Exhibition of Latin Countries Artists” in Toulouse and won the Gold Medal.
In 1927 and 1930, Mahokian participated in paris in exhibitions organized by the cultural union “Ani”, bringing special brillance to them. In february 1929 he exhibited his works in the Salle Breillat of Nice with other painters, local or foreign.
In 1931 the personal exhibition of the Armenian painter was presented at the splendid hall of the Palais de la Méditerranée in Nice. It included 65 works. Another exhibition of Mahokian’s works was opened in 1932 in Monte Carlo.
One of the main events of his life years was his personal exhibition opened in Nice at the beginning of 1936. He showed forty paintings. After a long illness, on february 11, 1937, the genius painter passed away in Nice.
Вардан Махохян
(1869-1937)
Вардан Махохян родился 31-го мая 1869 года в приморском городе Трапизон. Семья Махохянов была известна в Трапизоне своим особым интересом к просвещению, к культуре. Отец будущего художника, Аристакес Махохян, был купцом и довольно развитым человеком. В семье были две дочери и четверо сыновей, которые получили образование.
В 1875 году Вардан поступил в местную армянскую школу, которая была основана в 1840 году. С детских лет Вардан Махохян воспитывался как в нормах европейского образования, так и в духе национальной культуры.
Рисование, в качестве отдельного предмета, входило в учебную программу школы.
В 1882 году тринадциатилетнего Вардана и его старшего брата отец посылает в Карин для продолжения обучения в новооткрытом училище.
В годы обучения в училище Вардан Махохян окончательно решает стать художником. Его рисунки вызывают всеобщее восхищение, особенно картины моря, выполненные ченилами и пером.
Однако Вардан Махохян был одарен не только в области изобразительного искусства но также и в музыке.
В годы учебы в училище, он учился игре на скрипке и развивал свои музыкальные способности на протяжении всех пяти лет обучения.
За сравнительно короткий промежуток времени Махохян настолько глубоко изучил скрипичное искусство и так проникновенно играл, что педагоги училища не были уверны в какой области искууства он будет продолжать совершенствовать свои знания и умение в музыке или в рисовании.
В 1887 году Вардан возвращается в Трапизон и несколько лет живет там. Эти годы он полностью посвятил искусству и музыке, и живописи.
В 1891 году, двадцатидвухлетний Вардан Махохян отправляется в Германию. Он поступает в художественную академию Берлина на отделение пейзажной живописи. Здесь в течение трех лет он учился у профессора Евгения Брахта и у норвежского мариниста Ханса Фредерика Гадэ.
В 1894 году Вардан блестяще заканчивает Берлинскую Художественную Академию. Профессор Ханц Гадэ дарит ему на память один из своих этюдов.
Приобретенная в Берлине слава, теплое отношение к нему студентов и преподавателей послужили поводом для того, чтобы художник после окончания Академии остался в Берлине.
Махохян готовится к участию на ежегодной выставке в Берлине, которая состоялась в 1895 году и была организована при непосредственном покровительстве имперской канцелярии.
Работы Вардана Махохяна были приняты на выставку безоговорочно.
Махохяна предпринял путешествие в Россию, Крым а затем и в свой родной город Трапизон.
Под непосредственным впечатлением всего увиденного, художник создал целый ряд первоклассных пейзажей русской природы.
Возвращение в Трапизон. По дороге он осуществил свою давнюю мечту- посетить Ованнеса Айвазовского.
В 1900 году в Берлине была организована больашая выставка, на которой Вардан Махохян представил несколько работ, сделанных им во время его путешествия, например – “Монастырь в Трапизоне”, “Остров Борнхолм”, “Торговля на Черном море”, “Зима на Кавказе” и др.
Вообще, 1900-ые годы явились периодом наиболее энергичной творческой деятельности художника. В это время он открыл свои выставки в Берлине, а также в художественном клубе в Каире. Эти выставки получили широкий резонанс в среде любителей искусства. В эти же годы он участвовал на выставках в Германии, Франции и Италии.
В 1904 году Вардан Махохян стал действительным членом Совета художников Берлина. Члеснтво в этом Совете состоявшем из 12-ти членов, было доказательством признания его таланта. Почетным членом этого Совета был император Вильгельм II. Он был восхищен живописью молодого и талантливого армянского художника.
15 мая 1907 года Махохян представил 12 работ на выставку, организованную “Немецкой сухопутной и морской армией”. На открытии этого авторитетного мероприятия присуствовали члены императоркой семьи и высокопоставленные государственные сановники. Махохян представил на эту выставку, в основном, морские пейзажи, среди которых наибольшего внимания удостоилось полотно “Буря близ Севастополя”.
Махохян становится членом приемной комисси, которая ежегодно отбирала работы для большой выставки, периодически организуемой в Берлине.
Приобретенные художником авторитет и признание позволили ему в своей большой и роскошной мастерской основать две художественные студии, которые посещали одаренные молодые немецкие художники.
Сфера интересов Махохяна-природа. Он певец природы.Человек, как действенное и важное составляющее природы, у него отсуствует, а если и встречается, то в очень редких случаях и на втором плане, как изображение детали, дополняющей природу. У художника ощущается существенная разница в трактовке поверхности полотна, он сохраняет целостность системы освещения и своеобразия цветопластической обработки предметов и фигур.
Вардан Махохян для полного выявления и утверждения своего эстетического кредо использовал также об разность символизма, переработав все соотвественно своим индивидусльным представлениям.
Махохян воспринял идею символической вечности. Не случайно, что в его полотнах отсутствуют бытовые детали, более того, даже образ человека. Эти умонастроения проявились в творчестве Махохяна отражением всех оттенков чувств, характерных символизму-мистики и аллегории, любви и смерти, страдания и восторга, надежды и фатализма. Этим следует обьяснить как бы скрытые проявления таинственности, вечности в простых и кажущихся ясными композициях.
1914-1918 годы были временем трагических событий в армянской истории-было осуществлено одно из самых ужасных злодеяний- геноцид армянского народа.
Под впечатлением трагедии большого геноцида, когда в числе пострадавших были и его родные, Вардан Махохян создал большое симфоническое произведение “Стон Армении”. Оно впервые прозвучало 13-го января 1918 года в Монте Карло. После этого симфония Махохяна прозвучала на сценах целого ряда европейских городов.
Вардан Махохян удалился из Германии. Сперва он отправился в Лондон, а некоторое время спустя устроился на постоянное жительство в Ниццу (Франция). Оставив бурную деятельность в Берлине, Лондоне, Париже, он устроился на постоянное жительство в сравнительно спокойном и мирном уголке.
В том же 1918 году, организовывается первая выставка его работ, которая привлекла внимание видного французского искусствоведа-Камила Моклера.
В творческой жизни Вардана Махохяна большое значение имело его участие в выставках в парижском “Салоне”. В 1921 году он выстовил в “Салоне” две работы – “Буря. Катекат” и “Русские степи”. Большое полотно “ Катекат” было куплено в 1924 году художественным музеем Ниццы.
Эти годы Махохян одну из своих картин дарит в помощь пострадавшим от наводнения жителям одной из юго–западных провинций Франции. На аукционе эта картина была проданна 7000 франков.
В 1922 году Вардан Махохян вторично принял участие на выставке в парижском “Салоне”, представив одну картину – “Волна”. В 1923 году в том же “Салоне” он представил работу “Монако”.
Вардан Махохян последний раз принял участие на выставке в “Салоне” в 1927 году, представив еще один вариант своей работы “Волна”.
В мае 1925 года, когда в художественном салоне “Аллар” была открыта его персональная выставка. Было представлено свыше 90 работ. В числе них, помимо морских пейзажей, были также виды природы.
Этой выставкой Махохян завоевал симпатию парижан. После выставки в знак высокой оценки его искусства и большого вклада, который он внес во французское искусство, правительство Франции удастоило Махохяна высокой награды- ордена “Почетного легиона”.
1920-ые годы, вплоть до начала 1930-х годов, были периодом частых выставок произведений Вардана Махохяна. В эти годы он выставлялся также в Тулузе, на всемирной выставке художников латинских стран, где он был удастоин золотой медали.
В 1927 и 1930 годах на выставках, которые были организованы в Париже художественным союзом “Ани”, Махохян принял участие, придав этим выставкам особый блеск.
В феврале 1929 года в Ницце, в залах Салл-Брея, была организована выставке, на которой участвовали художники как Франции, так и других стран.
В 1931 году в Ницце, в роскошном зале городского “Пале де ла Медитеране”, была открыта персональная выставка армянского мариниста, где были представлены 65 его работ. Следующая выставка его работ была открыта в 1932 году в Монте-Карло.
Одним из последних событий в его жизни было открытие в начале 1936 года в Ницце его персональной выставки, на которой были представлены 48 его работ. В опубликованном Каталоге этой выставке были восторженные отзывы известных европейских критиков о великом маринисте.
Гениальный художник скончался 11 февраля 1937 года .
References
author Ara Hakobyan, “Vardan Makhokhian, painter of seascapes”, Zangak-97 publishing house, 132 page, Erevan 2004.
Վարդան Մախոխյան
(1869-1937)
Վարդան Մախոխյանը ծնվել է 1869թ. մայիսի 31-ին Տրապիզոն ծովափնյա քաղաքում:
Վարդան Մախոխյանի ընտանիքը Տրապիզոնում հայտնի է իր լայն հետաքրքրություններով և կրթության նկատմամբ առանձնահատուկ վերաբերմուքնով: Հայրը` Արիստակես Մախոխյանը, առևտրական էր և բավական զարգացած մարդ: Ընտանիքում կար երկու աղջիկ և չորս տղա, որոնք բոլորն էլ ստանում են կրթություն:
1875-ին Վարդան Մախոխյանն ընտրվում է տեղի ազգային դպրոցը, որը բացվել էր 1840-ին: Վ.Մախոխյանը պատանեկան տարիներից գտնվում էր քաղաքակիրթ այդ միջավայրում` դաստիարակելով թե եվրոպական կրթության նորմերով և թե ազգային ոգով:
Վարժարանի դասընթացների մեջ մտնում էր նաև նկարչությունը:
1882թ. տասներեքմյա Վարդանին և նրա ավագ եղբայր Քրիստափորին Արիստակեսն ուղարկում է Կարին` նորաբաց վարժարանում ուսանելու համար:
Սանասարյան վարժարանում սովորելու ընթացքում Վ.Մախոխյանի մոտ վերջնականապես ամրապնդվում է նկարիչ դառնալու համոզմունք: Նրա կատարած գծանկարերը արժանանում են ուսուցիչների և իր դասընեկների հիացմունքին, մանավանդ ճենական մելանով և գրչածայրով կատարած ծովային նուրբ պատկերները:
Վարդան Մախոխյանը, սակայն, միայն նկարչության սպասավոր չէր: Նրա մասին եղած նյութերում նշվել է բարձրաճաշակ երաժիշտ լինելու հանգամանքը:
Սանասարյան վարժարանում հնարավորին չափ սովորել ու հմտացել է երաժշտւթյան մեջ: Վարժարանում դասավանդվել է երաժշտության առարկան` ջութակ և դաշնամուր: Մախոխյանը եղել է ջութակի բաժնում և ուսման ողջ ընթացքում շուրջ հինգ տարի իր ունակությունը զարգացրել է այդ գործիքի վրա:
Համեմատաբար կարճ ժամանակամիջոցում Մախոխյանն այնքան խորն ընկալումով ու ճաշակով է նվագել, մանկավարժները տարակուսել են, թե արդյոք Վարդանը հետագայում երաժշտության մեջ պետք է շարունակի իր կրթությունը, թե նկարչության:
1887թ. Վարդանը վերադառնում է հայրենի Տրապիզոն և մի քանի տարի մնում այստեղ:
1891 թվականին քսաներկուամյա Մախոխյանը մեկնում է Գերմանիա և ընդունվում է Բեռլինի գեղարվեստի ակադեմիայի բնանկարի բաժինը: Այստեղ նա երեք տարի շարունակ աշակերտում է պրոֆեսորներ Եվգենի Բրախտին և նորվեգացի ծովանկարիչ Հանս Ֆրեդերիկ Գադեյին:
1894-ին Վարդան Մախոխյանը փայլուն առաջադիմությամբ ավարտում է Բեռլինի գեղարվեստի ակադեմիան: Պրոֆեսոր Հանս Ֆրեդերիկ Գադեն` իբրև հիշատակ, Մախոխյանին է նվիրում իր էտյուդներից մեկը:
Բեռլինյան միջավայրում ձեռք բերած համբավը, ակադեմիայի դասախոսների և ուսանողության ջերմ վերբերմունքն առիթ են դառնում երիտասարդ նկարչի` Բեռլինում մնալուն:
Մախոխյանը պատրաստվում է մասնակցելու գերմանացի պրոֆեսիոնալ նկարիչների բեռլինյան 1895-ի ամենամյա ցուցահանդեսին, որը կազմակերպվում էր Կայսերական գրասենյակի անմիջական հովանավորությամբ:
Մախոխյանի գործերն անվերապահորեն ընդունում են:
Վ.Մախոխյանը ձեռնարկում է ճանապարհորդություն Ռուսաստան, Ղրիմ, ապա` իր հայրենի Տրապիզոն:
Դրա անմիջական տպավորությամբ ստեղծում է ռուսական բնության մի շարք առաջնակարգ կտավներ:
Թեոդոսիայից հետո Վ.Մախոխյանը մեկնում է իր ծննդավայը:
Ճանապարհին Մախոխյանն իրականացնում է իր վաղեմի իղձը` այցելել Հովհաննես Այվազովսկուն:
1900թ. Բեռլինում կազմակերպվում է մեծ ցուցահանդես, որտեղ Մախոխյանը ներկայացնում է իր շրջագայությւոնների արդյունքում ծնված գործերից մի քանիսը` մասնավորապես <<Տրապիզոնի միջի վանքը>>, <<Բրոնհոլմ կղզին>>, <<Արևամուտը Սև ծովի վրա>>, << Ձմեռը Կովկասում>> և այլն:
Ընդհանրապես, 1900-ական թվականները եղել են երիտասարդ Մախոխյանի եռանդուն գործունեության շրջաններից մեկը: Մախոխյանը ցուցահանդեսներ է բաց արել Բեռլինում, Կահիրեում` տեղի Գեղարվեստի ակումբում: Ցուցահանդեսները լայն արձագանք են գտնում արվեստասեր հասարակության շրջանակներում:
1900-ակաների սկզբներին Մախոխյանը ոչ միայն Եգիպտոսում, այլ նաև Գերմանիայում, Ֆրանսիայում, Իտալիայում մասնակցել է մի քանի ցուցահանդեսների:
1904թ. Նա դարձավ Բեռլինի արվեստագետների միության գործուն անդամ: 12 հոգուց բաղկացած այդ խորհրդի անդամ լինելը ապացույց էր նրա տաղանդի ճանաչման: Խորհրդի պատվավոր նախագահը կայսր Վիլհելմ II-ն էր, որը հիացած էր հայ երիտասարդ ու տաղանդավոր նկարչի արվեստով:
1907 թվականի մայիսի 15-ին Մախոխյանը 12 աշխատանքով մասնակցում է Բեռլինում կազմակերպած <<Գերմանական ցամաքային և ծովային բանակի ու գաղթավայրերի ցուցահանդեսին>>: Հեղինակավոր այդ միջոցառմանը ներկա են գտնվում կայսերական ընտանիքի անդամները, պետական նախարարներ և բարձրաստիճան պաշտոնյաններ: Մախոխյանի ներկայացրած աշխատանքները հիմնականում եղել են ծովային տեսարաններ: Ա յցելուների ուշադրությունը առանձնապես գրավել է <<Փոթորիկ Սևաստոպոլի մոտ>> կտավը:
Մախոխյանը դառնում է Բեռլինի տարեկան մեծ ցուցահանդեսի աշխատանքներն ընդունող հանձնաժողովի անդամ:
Այդ հեղինակությունն ու ճանաչումն էր տաղանդավոր արվեստագետին իրավունք վերապահել Բեռլինի իր շքեղ ու լայնարձակ արվեստանոցում բացանելու նկարչության ուսուցման ստուդիա, նույնիսկ երկուսը, որտեղ հաճախում էին ընդունակություններով օժտված գերմանացի երիտասարդ նկարիչներ:
Մախոխյանի հետաքրքրության առարկան բնությունն է. նա բնության երգիչ է: Մարդ արարածը, որպես գործոն և կարևոր բաղկացուցիչ, բացակայում է նրա կտավներում ու եթե հանդիպում էլ է, ապա խիստ սակավադեպ և գրեթե երկրորդական դերում, աննկատ, ասես բնության պատկերը լրացնող մանրամսն: Էական զանազանություններ կան կտավի մակերեսի կազմակերպման, լույսի համակարգի ամբողջականության ու, հատկապես, պատկերվող առարկաների կամ ֆիգուրների գունապլաստիկ մշակման առանձնահատկություններում:
Վարդան Մախոխյանն իր մտքերը, իր հույզերը, իր գեղագիտական դավանանքը լիակատար ձևով բացահայտելու համար օգտվել է նաև սիմվոլիզմի կերպավորումներից` միայն թե այդ ամենը մշակելով ու համապատասխանեցնելով իր անհատական պատկերացումներին:
Մախոխյանն ընդունում էր հավերժության խորհրդապաշտական գաղափարը: Պատահական չէ, որ նրա կտավներում բացակայում են կենցաղային մանրուքները, ավելին` նույնիսկ մահականացու մարդ արարածը: Այդ մտայնությամբ պետք է բացատրել սիմվոլիզմին հատուկ միստիկայի, ալեգորիաների, սիրո, մահվան, տառապանքի, սպասումի ու ճակատագրի խոհական զգացումները Մախոխյան արվեստագետի մոտ: Դրանով պետք է բացատրել Մախոխյանի մի շարք կտավներում արտաքուստ պարզ ու հասարակ թվացող տեսարանների խորքում թաքնված խորհրդավորի և հավերժականի տպավորությունը:
1914-1918 թվականներին ողբերգական իրադարձություններով լեցուն տարիներ էին հայոց պատմության մեջ:
Մեծ եղեռնի, անհամար կորուստների, այդ թվում նաև իր հարազատների ողբերգական եղերագործության տպավորության տակ Մախոխյանը 1915-1917թթ. ստեղծում է երաժշտական լայնածավալ մի գործ` <<Հայաստանի հեծեծանքը>> սիմֆոնիկ պատկերը: Այն առաջին անգամ հնչեց 1918 թվականի հունվարի 13-ին Մոնտե Կառլոյում: Դրանից հետո Մախոխյանի տպավորիչ ստեղծագործությունը հնչեց եվրոպական մի շարք նշանավո քաղաքների երաժշտական բեմերում:
Վարդան Մախոխյանը հեռացավ Գերմանիայից. նախ մեկնեց Լոնդոն և որոշ ժամանակ անց մշտական բնակություն հաստատեց Նիցցայում (Ֆրանսիա): Մշակութային եռուն կյանքը թողնելով Լոնդոնում, Փարիզում, Բեռլինում` նա մեկնեց համեմատաբար հանգիստ ու խաղաղ մի անկյուն:
Նույն տարում էլ` 1918-ին, այստեղ կազմակերպվում էր իր աշխատանքների ցուցահանդեսը, որին, ի թիվս այլոց, արձագանքում է նաև ֆրանսիացի մեծանուն արվեստաբան Կամիլ Մոկլերը:
Վ.Մախոխյանի ստեղծագործական կյանքում երևութային նշանակություն ունեցավ նրա մասնակցությունը Փարիզի 1921թ. << Սալոնին>> երկու աշխատանքներով` << Ալեկոծություն Քատեկատում>> և <<Ռուսական տափաստաններ>>:
Վարդան Մախոխյանը մի նկար է նվիրում` ի նպաստ Ֆրանսիայի հարավարևմտյան նահանգների ջրհեղեղից տուժածների: Աճուրդի հանված այդ նկարը վաճառվել է 7000 ֆրանկով:
1922-ին Վարդան Մախոխյանը երկրորդ անգամ է մասնակցում Փարիզի <<Սալոնին>>` ներակայացնելով միայն մեկ աշխատանք` <<Ալիքը>.: 1923-ին նույն <<Սալոնին>> ներկայացնում է <<Մոնակոն>>:
Վարդան Մախոխյանը վերջին անգամ <<Սալոնին>> մասնակցում է 1927 թվականին` նեկայացնելով <<Ալիք>> թեմայի մեկ այլ տարբերակ:
1925թ. մայիսին Փարիզի <<Ալլար>> նկարչական պատկերասրահում բացվում է Վարդան Մախոխյանի անհատական ցուցահանդեսը: Ներկայացված էր 91 աշխատանք, որոնց թվում ծովանկարներից զատ կային նաև ցամաքային, հատկապես ձմեռային բնանկարներ:
Մախոխյանը նվաճեց փարիզցիների համակրանքը: Ցուցահանդեսից հետո, ի նշան նրա բարձր արվեստի գնահատման և համաֆրանսիական մշակույթին բերած նպաստի, ֆրանսիական կառավարությունը Մախոխյանին արժանացրեց բարձր գնահատականի` <<Պատվո լեգեոն>> շքանշանի:
Ընդհանրապես, 1920-ական թվականները ներառյալ 1930-ականների սկիզբը, Մախոխյանի ստեղծագործությունների հաճախակի ցուցադրման շրջանն էր: Նա ցուցադրվում է Թուլուզի լատինական երկրների արվեստագետների համաշխարհային ցուցահանդեսում, որտեղ և արժանանում է ոսկե մեդալի:
Փարիզում 1927-1930 թվականներին Մախոխյանը մասնակցեց <<Անի>> գեղարվեստական միության կողմից կազմակերպված ցուցահանդեսներին` առանձին շուք հաղորդելով դրանց:
1929-ին փետրվարին մասնակցում է Նիցցայի Սայլ-Բրեյա սրահներում կազմակերպած խմբակային ցուցահանդեսին:
1931 թվականին Նիցցայի <<Պալե դը լա Մեդիտերանե>> քաղաքային շքեղ սրահում կազմակերպվում է հայ ծովանկարչի անհատական ցոցահանդեսը. ներկայացված էր 65 աշխատանք: Վարդան Մախոխյանի աշխատանքների ցուցահանդեսը բացվեց նաև 1932թ. Մոնտե Կառլոյում:
Իր կյանքի վերջի կարևոր իրադարձություններից մեկը 1936թ. սկզբներին Նիցցայում բացված անհատական ցուցահանդեսն էր: Ներկայացված էր 48 աշխատանք:
1937թ. փետրվարի 11-ին Նիցցա քաղաքում իր մահկանացուն կնքեց հանճարեղ ծովանկարիչը:
References
author Ara Hakobyan, “Vardan Makhokhian”, Zangak-97 publishing house, 196 page, Erevan 2006.
автор Ара Акопян, “Вардан Махохян”. Зангак-97 издательства, 196 ст. Ереван 2006.
հեղինակ` Արա Հակոբյան, <<Վարդան Մախոխյան>>, Զանգակ-97 հրատարակչություն, 196 էջ, Երևան 2006:
author Ara Hakobyan, “Vardan Makhokhian, painter of seascapes”, Zangak-97 publishing house, 132 page, Erevan 2004.
автор Ара Акопян, “Маринист Вардан Махохян”. Зангак-97 издательства, 132 ст. Ереван 2004.
հեղինակ` Արա Հակոբյան, <<Ծովանկարիչ Վարդան Մախոխյան>>, Զանգակ-97 հրատարակչություն, 132 էջ, Երևան 2004:
Комментариев нет:
Отправить комментарий